Με μεγάλη μας χαρά ήρθαμε σε επικοινωνία με τον κ. Κώστα Γιαννόπουλο εμπνευστή και δημιουργό της μεγάλης οικογένειας για το “ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ”.
Η συνέντευξη που μας παραχώρησε είναι μεγάλη τιμή για εμάς και τον ευχαριστούμε θερμά για την άμεση ανταπόκριση του.
1. Κύριε Γιαννόπουλε βρισκόμαστε στο δεύτερο κύμα της πανδημίας. Τα περιοριστικά μέτρα έχουν αυξήσει τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας?
Η υγειονομική κρίση δημιούργησε ένα πρωτόγνωρο τοπίο για τα παγκόσμια δεδομένα. Παρόλο που κάποιες συνήθειες και δραστηριότητες μας έχουν σταματήσει λόγω της επιβεβλημένης ανάγκης να παραμείνουμε σπίτι, οι υπάρχουσες ψυχικές δυσκολίες ή οικογενειακές δυσλειτουργίες συνεχίζουν να υφίστανται. Δυστυχώς, φαινόμενα όπως η κακοποίηση παιδιών και η ενδοοικογενειακή βία συνεχίζουν να υπάρχουν, απρόσβλητα από τον ιό, ενώ παράλληλα οξύνονται λόγω της γενικευμένης αύξησης του άγχους, του αναγκαστικού περιορισμού και της στρεσογόνας αναγκαστικής προσαρμογής σε μια νέα καθημερινότητα. Από την πρώτη στιγμή βρεθήκαμε σε εγρήγορση, προκειμένου να ανταποκριθούμε στα ολοένα αυξανόμενα αιτήματα και εμπλουτίσαμε τις υπηρεσίες φροντίδας που παρέχουμε σε γυναίκες και τα παιδιά τους, θύματα ενδοοικογενειακής βίας, σε συνεργασία και με τη Γ.Γ. Ισότητας και Οικογενειακής Πολιτικής και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας. Επίσης για όλα τα παιδιά αλλά και τις οικογένειες τους αναπτύξαμε την εφαρμογή chat 1056, ούτος ώστε να μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας χωρίς να χρειάζεται να υπάρχει ο φόβος ότι κάποιος / κάποια θα ακούσει. Σκεφτείτε ότι σε συνθήκες απομόνωσης στο σπίτι πολλά παιδιά, πολλές γυναίκες βρίσκονται στο σπίτι με το άτομο που τα κακοποιεί χωρίς δυνατότητα διαφυγής. Το 1ο δεκάμηνο του 2020 στην Εθνική Γραμμή SOS 1056 διαχειριστήκαμε συνολικά 917 κλήσεις που αφορούσαν σε ενδοοικογενειακή βία και φιλοξενήσαμε μητέρες με τα παιδιά τους σε ασφαλή διαμερίσματα.
2. To φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας προκαλείται από γονείς με συγκεκριμένο ιστορικό ή υπάρχουν και άλλοι λόγοι που θα μπορούσαν να “επηρεάσουν” έναν γονέα να προκαλέσει ενδοοικογενειακή βία στον σύντροφο ή στα παιδιά του?
Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα πολυπρόσωπο και διαχρονικό φαινόμενο και οι αιτίες που την προκαλούν ποικίλουν. Το χρονικό διάστημα που διανύουμε, το φαινόμενο οξύνεται εντός του οικογενειακού πλαισίου και η γενικευμένη ανασφάλεια που επικρατεί, λόγω των συνθηκών της πανδημίας μπορεί να λειτουργήσει ως μεγεθυντικός φακός σε προυπάρχοντα προβλήματα και δυσκολίες που διευκολύνουν την εμφάνιση κακοποιητικής συμπεριφοράς. Η βασική δυσκολία που προκύπτει είναι ότι σε συνθήκες πανδημίας και απομόνωσης στο σπίτι περιορίζονται οι δυνατότητες αντίδρασης και διαφυγής. Βασικός μας στόχος είναι να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσουμε την αξιοπρέπειά των θυμάτων γυναικών και παιδιών και να συμβάλλουμε στην αποκατάστασης και της προστασίας τους. Γι, αυτό το λόγο έχουμε αναλάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες και δράσεις, σε συνεργασία με αρμόδιους θεσμικούς φορείς.
3. Αν ένας γονέας προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην ομαλή ανατροφή του παιδιού του, υπάρχει τρόπος διαμεσολάβησης για να κάνει συνεδρίες με έναν ειδικό ψυχικής υγείας?
Η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο πολύ που πλέον δεν μπορούμε να μιλάμε για παιδιά καταδικασμένα στο τραύμα και την ιστορία τους. Τα πάντα διορθώνονται. Μέσα από την πολυετή δράση μας στον Τομέα της Προστασίας του Παιδιού και την εμπειρία και τεχνογνωσία που έχουμε αποκτήσει δημιουργήσαμε «Το Σπίτι του Παιδιού». «Το Σπίτι του Παιδιού» αποτελεί ένα Κέντρο Ημέρας Εξατομικευμένης Παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας σε Παιδιά και Εφήβους, θύματα κακοποίησης, παραμέλησης, ενδοοικογενειακής βίας, παιδιά θυματοποιημένα και γενικά παιδιά που έχουν εκτεθεί πρόσφατα ή παλαιότερα σε έντονες ψυχοτραυματικές εμπειρίες και ως εκ τούτου αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, προσαρμογής ή συμπεριφοράς. Η διεπιστημονική θεραπευτική ομάδα του Κέντρου Ημέρας αναλαμβάνει την σφαιρική και ολόπλευρη διαγνωστική αξιολόγηση και θεραπευτική προσπέλαση των πολύπλοκων διαταραχών που τα παιδιά – θύματα αντιμετωπίζουν.
4. Εδώ και αρκετό διάστημα έχει δημιουργηθεί έντονη αντίδραση και αντιπαράθεση μεταξύ διαζευγμένων ανθρώπων σχετικά με το θέμα της συνεπιμέλειας .Θεωρείτε ότι η επιβολή του θεσμού της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας μπορεί να επιδράσει θετικά στο σύνολο των παιδιών χωρισμένων γονέων? Για παράδειγμα ένας γονέας ο οποίος είναι υπόλογος στη δικαιοσύνη για άδικες πράξεις σε βάρος του παιδιού του ή ένας γονέας που έχει κατοχυρωμένο δικαίωμα επικοινωνίας με το παιδί του αλλά δεν ζητά να το δει ή αδιαφορεί για τη ζωή του για μεγάλο χρονικό διάστημα θα πρέπει να ασκεί από κοινού επιμέλεια με τον άλλον γονέα?
Το διαζύγιο είναι πάντα μια απόφαση οδυνηρή και επίπονη για ένα ζευγάρι, καθώς και για το παιδί, το οποίο επηρεάζεται ψυχολογικά σε βαθμό που ακόμα και οι ίδιοι δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν. Είναι σημαντικό να υπάρχει – όπου είναι δυνατό- πνεύμα συνεργασίας, κοινής στάσης προς τα παιδιά και αυτά να μην αποκόπτονται από κάποιο γονέα, εφόσον του παρέχει ένα ασφαλές και προστατευτικό περιβάλλον.
5. Μια από τις δράσεις σας είναι ο τομέας προστασίας και αρωγής των παιδιών θυμάτων ή δυνητικών θυμάτων εμπορίας. Το trafficking είτε με μορφή σεξουαλικής εκμετάλλευσης είτε της παιδικής εργασίας σε τι ποσοστό υπάρχει στη χώρα μας? Η δικαιοσύνη δείχνει την απαιτούμενη προσοχή σε αντίστοιχα ύποπτα περιστατικά σε πρώιμο στάδιο ενδείξεων ώστε να προλαμβάνεται η τέλεση τέτοιων αδικημάτων?
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Μηχανισμού Αναφοράς για την Προστασία των Θυμάτων Εμπορίας, που συντονίζεται από το ΕΚΚΑ και στη δημιουργία του οποίου έχει συμβάλει «Το Χαμόγελο του Παιδιού», για το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2019 που ξεκίνησε η λειτουργία του ως την 31η Ιανουαρίου 2020, υποβλήθηκαν αναφορές για 154 θύματα εμπορίας στην Ελλάδα. Η πλειοψηφία των ενήλικων θυμάτων είναι άτομα κάτω των 35 ετών. Τα 49 από τα 154 αναφερόμενα θύματα εμπορίας είναι παιδιά, εκ των οποίων τα 11 ασυνόδευτα ανήλικα. Ωστόσο τα δεδομένα αυτά είναι ακόμη ανεπαρκή για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Πρέπει να αναφέρουμε ότι όλοι οι ανήλικοι δυνητικά διατρέχουν κίνδυνο. Ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι συνθήκες φτώχειας, η παραμέληση ανηλίκων, η ενδοοικογενειακή βία και η εξάρτηση από ουσίες, αποτελούν παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε φυγή ανήλικων από το οικογενειακό τους περιβάλλον, και συνεπακόλουθα να δημιουργήσουν τις συνθήκες για τη θυματοποίησή τους. Οι έμποροι βάζουν συχνά στο στόχαστρο παιδιά μετανάστες και πρόσφυγες που πέφτουν συχνά θύματα εμπορίας και εκμετάλλευσης στην προσπάθειά τους να ταξιδέψουν σε άλλες χώρες με τη βοήθεια διακινητών. Σε εθνικό επίπεδο, συνεργαζόμαστε σε σταθερή βάση με το Γραφείο του Εθνικού Εισηγητή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων, τις αστυνομικές και εισαγγελικές αρχές, τους αρμόδιους θεσμικούς φορείς, υπηρεσίες και οργανισμούς της Κοινωνίας Πολιτών στο πεδίο της πρόληψης και της καταπολέμησης του φαινομένου. Ωστόσο, όπως έχουμε επανειλημμένα επισημάνει, η συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών δεν καταγγέλλονται με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται οι μηχανισμοί αναζήτησης και εντοπισμού των θυμάτων, όπως είναι η «Ευρωπαϊκή Γραμμή για τις Εξαφανίσεις 116000» και το Amber Alert Hellas που λειτουργούμε σε συνεργασία με όλες τις αρμόδιες αρχές.
6. Από την εποχή των μνημονίων ως και σήμερα πολλοί γονείς έχουν χάσει θέσεις εργασίας και αδυνατούν να προσφέρουν στα παιδιά τους από τρόφιμα έως και θέρμανση. Αυτά τα σπίτια πως μπορούν να ορθοποδήσουν σε συνεργασία με τον σύλλογο σας?
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» στηρίζει όλη την οικογένεια, εάν δείτε προσεκτικά τις δράσεις μας θα δείτε ότι το μεγαλύτερο μέρος τους απευθύνεται στην οικογένεια. Στηρίζουμε λοιπόν ολιστικά παιδιά και οικογένειες που βρίσκονται ή απειλούνται να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας, μέσω ενός εξειδικευμένου δικτύου δράσεων και υπηρεσιών, οι οποίες παρέχονται δωρεάν. Συγκεκριμένα, υλοποιούμε τη δράση «Σπίτια Ημερήσιας Φροντίδας» με σκοπό την φροντίδα παιδιών, οι οικογένειες των οποίων αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην λειτουργικότητα τους που μπορεί να οφείλονται είτε σε κοινωνικά, οικονομικά προβλήματα είτε σε σοβαρά προβλήματα υγείας των γονέων με συνέπεια να αδυνατούν να ανταποκριθούν στις βασικές ανάγκες των παιδιών τους. Επιπλέον, λειτουργούμε πανελλαδικά 13 Κέντρα Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας, όπου εξειδικευμένο προσωπικό παρέχει στις οικογένειες υλική ενίσχυση, είδη σημαντικά για κάθε παιδί, ψυχολογική και ιατρική στήριξη, επαγγελματική συμβουλευτική και οτιδήποτε άλλο χρειάζεται η οικογένεια για να σταθεί στα πόδια της με αξιοπρέπεια. Το βασικό μας μέλημα είναι η υποστήριξη των παιδιών και κατ΄ επέκταση η ενίσχυση της οικογένειας τους, προκειμένου να καταστεί λειτουργική και δυνατή να ανταποκριθεί στην ομαλή και υγιή ανάπτυξη του παιδιού.
7. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε πολλές εξαφανίσεις ανήλικων παιδιών .Με ποιόν ρόλο ενισχύετε την προσπάθεια εξάλειψης αυτών των περιστατικών?
Υλοποιούμε δράσεις, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και συνάπτουμε συνεργασίες που στοχεύουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της εξαφάνισης παιδιών, καθώς και ενηλίκων που ανήκουν σε ευάλωτες και υψηλού κινδύνου ομάδες. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η χρήση καινοτόμων εργαλείων και προηγμένων τεχνολογικών μέσων, μέσω των οποίων συνεχίζουμε να ανταποκρινόμαστε με αποτελεσματικότητα και αμεσότητα στα περιστατικά εξαφάνισης, σε συνεργασία με τους αρμόδιους θεσμικούς φορείς, τις εισαγγελικές αρχές, τα σώματα ασφαλείας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι πρόσφατα ενταχθήκαμε πρώτοι στην πλατφόρμα GMCNgine, ένα πρωτοποριακό εργαλείο με μοναδικές δυνατότητες για τον εντοπισμό παιδιών σε όλο τον κόσμο, ενώ παράλληλα με το Amber Alert Hellas, το Εθνικό Συντονιστικό Πρόγραμμα έγκαιρης και έγκυρης ειδοποίησης των πολιτών σε περιστατικά εξαφάνισης και απαγωγής ανηλίκων, αναλάβαμε και την ενεργοποίηση του Missing Alert Hellas, για τις περιπτώσεις εξαφανισμένων ενηλίκων, που διατρέχουν κίνδυνο. Επιπλέον, έχουμε συγκροτήσει την Ομάδα Έρευνας και Διάσωσης «Θανάσης Μακρής», στόχος της οποίας είναι η έρευνα για τον εντοπισμό παιδιών που έχουν εξαφανιστεί σε συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές και σε άμεση σύνδεση με την «Ευρωπαϊκή Γραμμή τις Εξαφανίσεις 116000» που λειτουργούμε.
Επίσης σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ψυχολόγοι σε όλη την Ελλάδα υλοποιούν προγράμματα πρόληψης των εξαφανίσεων σε παιδιά από το νηπιαγωγείο έως και το Λύκειο. Ειδικά για τα μικρότερα παιδιά έχουμε αναπτύξει ένα εργαλείο σε μορφή κουκλοθέατρου οπού με την χρήση της τέχνης και της κούκλας προσπαθούμε να περάσουμε βασικά μηνύματα πρόληψης.
8. Το ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ εδώ και χρόνια είναι το σπίτι σας. Τι σας δίνει έμπνευση για την καθημερινή προσπάθεια?
Η καθημερινή μας έμπνευση και η κινητήριος δύναμη όλων των ανθρώπων του οργανισμού είναι το ημερολόγιο και η επιθυμία του Ανδρέα, να δημιουργηθεί ένας σύλλογος για να έχουν όλα τα Παιδιά «Χαμόγελο». Έχοντας, το ημερολόγιο αυτό σαν πυξίδα αυτά τα 25 χρόνια ενώνουμε δυνάμεις και βρισκόμαστε δίπλα σε κάθε παιδί που έχει ανάγκη ή βρίσκεται σε κίνδυνο με φροντίδα και αξιοπρέπεια.
9. Πως καταφέρνετε να κινητοποιείτε τόσους πολλούς ανθρώπους και να πετυχαίνετε τόσο σημαντικά αποτελέσματα?
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» ανήκει στην κοινωνία και τους ανθρώπους, επιχειρήσεις, ιδιώτες, φορείς, εθελοντές και εργαζόμενους που με αίσθημα ευθύνης, ανιδιοτέλειας και αλληλεγγύης, ενστερνίζονται το όραμα και τις αξίες μας, εμπιστεύονται το πολύπλευρο έργο μας, αναγνωρίζουν την αποτελεσματικότητα των δράσεων και υπηρεσιών και αναλαμβάνουν το μερίδιό τους στην προσπάθεια να στηρίξουμε όλοι τα παιδιά που βρίσκονται σε ανάγκη. Αυτή άλλωστε είναι και η προτροπή του Ανδρέα: «Ελάτε λοιπόν να βοηθήσουμε, αν ενωθούμε όλοι θα τα καταφέρουμε»!
10. Ποιά είναι τα επόμενα βήματα που σχεδιάζετε για το ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ?
Στα 25 χρόνια μας, η ευχή μας είναι να πάψουμε κάποτε να υπάρχουμε και κανένα παιδί, πουθενά, να μη μας έχει ανάγκη. Μέχρι να φτάσει αυτή η στιγμή όμως, το κύριο μέλημά μας θα είναι να συνεχίσουμε να παρέχουμε αδιάλειπτα υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, να είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε άμεσα και αποτελεσματικά υπό οποιαδήποτε συνθήκη στις ανάγκες των παιδιών και να αναπτύξουμε το δίκτυο των υπηρεσιών μας με σκοπό την άμεση κάλυψη των ολοένα αυξανόμενων αιτημάτων που δεχόμαστε.
11. Μέσα στην ιστοσελίδα σας διαθέτετε ένα eshop. https://www.hamogelo.gr/gr/el/eshop/ Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για το eshop και πως μπορεί γενικότερα ο κόσμος που ενδιαφέρετε, να συμβάλλει στην οικονομική ενίσχυση του συλλόγου σας?
Το e-shop μας έχει ως στόχο την εξυπηρέτηση των υποστηρικτών του Οργανισμού που επιθυμούν να στηρίξουν τις δράσεις μας από κάθε σημείο της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Στο e-shop μας, μεταξύ άλλων, υπάρχουν είδη γάμου/βάπτισης, είδη από τη συλλογή «Με Χαμόγελο», σχολικά, κάρτες, εποχιακά είδη και χειροποίητες κατασκευές που έχουν δημιουργηθεί από τους εθελοντές μας. Επιπλέον, ο κόσμος μπορεί να καλέσει ή να στείλει μήνυμα τη λέξη «ΧΑΜΟΓΕΛΟ» στο 19810, να υποστηρίξει συγκεκριμένες δράσεις μας μέσω της πλατφόρμας crowdfunding, που βρίσκεται στην επίσημη ιστοσελίδα μας ή να συμμετάσχει στη λαχειοφόρο αγορά του Οργανισμού, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο να καλύψουμε το ετήσιο κόστος της λειτουργίας ενός από τα έντεκα Σπίτια, όπου μεγαλώνουν παιδιά θύματα κάθε μορφής βίας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ : Όλγα Νεράντζη
